43ste verjaardag van de barcode

43 jaar geleden, op 26 juni 1974 om 08:01 uur, werd het eerste product met een barcode – op een 10-pack van Juicy Fruit kauwgom Wrigley’s – gescand bij de kassa bij een Marsh supermarkt in Troy, Ohio.
Vandaag de dag gaan er iedere seconde ruim 3000 barcodepiepjes af in Nederland. Wereldwijd zijn dat er wel vijf miljard per dag. En de barcodes die online worden gebruikt tellen we dan nog niet eens mee. De GS1 barcode (ook wel bekend als GTIN of EAN-code) is nog altijd ‘hip en happening’.

Op de 43ste verjaardag van de barcode hebben we de tien leukste barcode weetjes:

1 Uitvinders barcode: afrekenen makkelijker maken
De geschiedenis van de barcode begint in 1948. Bernard Silver, student aan het Drexel Instituut voor Technologie in Philadelphia, ving een gesprek op tussen een supermarkteigenaar en een decaan van zijn school. De eigenaar vroeg of er een manier bestond om producten te coderen. Dat zou afrekenen aan de kassa makkelijker maken. Silver vertelde zijn studievriend Norman Woodland over het gesprek en samen gingen ze werken aan een oplossing. Op 20 oktober 1949 vroegen Woodland en Silver patent aan voor de barcode: een bull’s eye met dikkere en dunnere lijnen.

2 Industrie klaar voor barcode met rechte lijntjes
Het patent op de barcode werd op 7 oktober 1952 goedgekeurd. Het duurde echter nog ruim twintig jaar voordat de streepjescode gebruikt werd. Het systeem sloeg eerst niet aan, omdat het scannen nog omslachtig was. IBM was het die afstapte van het ronde symbool en de rechte lijntjes introduceerde. Die waren makkelijker te lezen.

3 Amerikaanse levensmiddelenindustrie kiest voor een standaard
Op 3 april 1973 kozen bedrijven van de Amerikaanse levensmiddelenindustrie voor een standaard om producten te identificeren. De beslissing van de Amerikaanse levensmiddelenindustrie voor een unieke standaard was de opstap naar één wereldwijde taal voor het bedrijfsleven. In 150 landen kennen we deze standaard vandaag als de GS1 barcode (EAN-standaard).

4 Eerste barcodescan in de wereld in 1974
Op 26 juni 1974 om 08:01 uur, werd het eerste product met een barcode – op een 10-pack van Juicy Fruit kauwgom Wrigley’s – gescand bij de kassa bij een Marsh supermarkt in Troy, Ohio. Het pakje kauwgom werd gekocht door shopper Clyde Dawson en Sharon Buchanan was de caissière die het allereerste product scande. Het pakje kauwgum kostte 67 cent.

5 Meneer Albert Heijn haalde de barcode naar Nederland
Voor de barcode moesten caissières de prijzen van alle producten uit hun hoofd leren. Daaraan kwam een einde toen meneer Albert Heijn de barcode naar Nederland haalde. Albert Heijn zag in de Verenigde Staten het barcodesysteem. Onder de indruk van de mogelijkheden wilde hij direct met zijn leveranciers om tafel om het systeem in Nederland in te voeren. Hij was immers al snel tot de conclusie gekomen dat er meer nodig was dan een bilaterale samenwerking om zo’n systeem te introduceren.

6 Albert Heijn kijkt naar eerste barcodescan aan de kassa in Nederland
Dan gaat het snel. Want in 1976 werd GS1 Nederland (toen nog EAN Nederland) door Albert Heijn opgericht: een onafhankelijke partij die borg moest staan voor ketenbrede invoering. Al een jaar later, in januari 1977, kijkt meneer Albert Heijn naar de eerste barcodescan aan de kassa in Nederland. In een Heemskerkse supermarkt – directeuren van Albert Heijn woonden daar in de buurt– werd de GS1 barcode (EAN) op een product gescand. Albert Heijn: “Ik heb met voldoening staan kijken. Ik dacht: het werkt echt! Allemachtig!”

7 Douwe Egberts eerste Nederlandse fabrikant met barcode
De barcode stond nog niet op alle Nederlandse verpakkingen. Het eerste product dat in Nederland werd gescand was een pak Douwe Egberts Koffie. Waar Albert Heijn als retailer het belang van de barcode als eerste inzag, nam Douwe Egberts deze pioniersrol op zich vanuit de leverancierskant. In 1980 roept de Stichting Merkartikel (nu FNLI) fabrikanten op de barcode te gaan gebruiken: ‘de retail wil met scanning beginnen, breng zo snel mogelijk barcodes op de verpakking aan.’

8 De barcode: een unieke combinatie van cijfers
Een barcode identificeert producten met een unieke cijferreeks. Een GS1-code (EAN, GTIN) bevat een unieke combinatie van cijfers die onder de barcode op een product staan. Maar of de nummers zijn verwerkt in een barcode met streepjes of in een (RFID)-chip maakt eigenlijk niet uit. Het nummer is én blijft de sleutel tot de informatie want die blijft hetzelfde.

9 De barcode is nog altijd hip. Ook online!
De barcode is goedkoop, identificeert feilloos producten en is nog altijd efficiënt voor het logistieke proces. Miljoenen bedrijven maken gebruik van de GS1 barcode. Ook online verkopers als bol.com, Amazon, eBay, Beslist.nl, Google en Alibaba gebruiken de productnummers uit de barcode.

10 Ook barcodes op medische hulpmiddelen en geneesmiddelen
Barcodes helpen in de gezondheidszorg om de patiëntveiligheid te verhogen en kosten te verlagen door identificatie van alle medische hulpmiddelen en geneesmiddelen. De GS1 barcode maakt het mogelijk om aan de internationale wetgeving (UDI) te voldoen. Ook moet iedere verpakking van een receptplichtig geneesmiddel in Europa vanaf 2019 een barcode (uniek serienummer) hebben