AI vestigt zich in digitale medialandschap, vertrouwen in X gedaald

De verdere digitalisering van het medialandschap voorziet in de behoefte van de consument om zelf te kunnen kiezen wat er wanneer wordt geconsumeerd. Verder blijkt dat AI zich voorzichtig vestigt in het digitale medialandschap en dat X gebruikers verliest door het gebrek aan vertrouwen of gevoel van onveiligheid. Dit en meer blijkt allemaal uit het onderzoek ‘Trends in Digitale Media’ dat onderzoeksbureau GfK jaarlijks uitvoert onder de Nederlandse bevolking van 13 jaar en ouder.

Twee derde van de Nederlandse bevolking is bekend met Artificial Intelligence en weet wat je ermee kunt. Een derde van de bevolking heeft wel eens een AI-platform gebruikt. ChatGPT is veruit het meest gebruikte platform en wordt vooral door jongeren gebruikt. Toch heeft 50% van de 13-34-jarigen geen gebruik gemaakt van ChatGPT (januari-juli 2024). AI-platforms worden vooral gebruikt voor tekst (schrijven, samenvatten, verbeteren van teksten, etc.) en in veel mindere mate voor beeld (foto’s/afbeeldingen) en geluid. Ook het zoeken van informatie en inspiratie (ideeën opdoen, brainstormen) zijn populair. Er is wel bezorgdheid over de opkomst van AI en het gebruik en de ontwikkelingen van AI in de toekomst. Veelgenoemde argumenten hiervoor zijn de toename van nepnieuws of desinformatie en dat het niet duidelijk is of iets echt is of door AI is gecreëerd. Over dit laatste wil men wel duidelijkheid bij nieuwe output.

Technologie vloek of zegen?

Hoewel Nederlanders zich meer dan in 2022 zorgen maken over de negatieve gevolgen van schermtijd, laat de gemiddelde gebruiksduur voor veel online platformen een stijging zien. Belangrijkste redenen voor mediagebruik zijn dat media je op de hoogte houden van actualiteiten en dat je in contact bent met mensen die je belangrijk vindt, gevolgd door vermaak en ontspanning. De meerderheid vindt dat technologie het leven eenvoudiger maakt, maar toch zou de helft best weer wat minder technologie in het leven willen hebben. Het zijn vooral 18-49-jarigen die lijken te verlangen naar minder technologie, zij maken zich ook de meeste zorgen over de negatieve gevolgen van hun schermtijd op hun gezondheid en sociale gedrag.

Keuzevrijheid in content omarmd

De afgelopen jaren is het steeds belangrijker geworden om zelf te kunnen kiezen wat er op welk moment wordt geconsumeerd. Hoewel de ontwikkeling minder hard gaat dan in 2022, is de tendens nog steeds zichtbaar. Vooruitkijken van tv-programma’s is wederom gestegen. Ook muziek streamen laat nog steeds een stijgende trend zien, net als luisteren naar podcasts.

Vertrouwen in X gedaald

Traditionele media zoals televisie en radio genieten nog altijd het meest vertrouwen in veiligheid rondom data/persoonsgegevens, social media het minst. Als we kijken naar het vertrouwen in de content dan scoren vooral X (voorheen Twitter) en TikTok laag, waarbij X is gedaald ten opzichte van 2022. De overgang van Twitter naar X heeft het platform geen goed gedaan, een deel van de gebruikers is wegens dit gebrek aan vertrouwen gestopt met het gebruik van X.