Nu bijna alle devices draagbaar worden en draadloos met elkaar kunnen communiceren wordt er steeds driftiger gezocht naar de heilige graal in batterij-land. De ideale batterij is licht in gewicht, goedkoop te maken en te gebruiken, gaat lang mee zowel in batterijduur als in gebruiksduur en kan ingezet worden voor elektrische auto’s en smartphones. Het is dan ook geen wonder dat Tesla, de maken van de hippe Amerikaanse e-cars, onderzoek naar de batterij van de toekomst ondersteunt. Het nieuwste daarin zijn metal-air batterijen waar tussen de traditionele anode en cathode alleen maar lucht zit. Het voordeel daarvan moet niet alleen het lichte gewicht zijn, belangrijk voor zowel een e-car als wearable devices, maar vooral de grote hoeveelheid elektrische energie die hiermee opgeslagen kan worden. Tesla heeft hiervoor een patent gekregen dat binnen een paar jaar tot een bruikbaar product moet leiden.

Enfocus brengt steeds meer van zijn producten onder de Connect paraplu. De laatste toevoeging is SEND 11, een vervanging van het veel gebruikte Instant PDF. Met Connect 11 is het voor klanten nog eenvoudiger om digitale bestanden door te sturen en in te voegen in de digitale workflow van media-bedrijven. Die media-bedrijven kunnen nu de instellingen die nodig zijn voor de controle en verzending van digitale bestanden bij hun klanten automatisch updaten waardoor je ervanverzekerd bent dat de laatste versie gebruikt wordt. Connect 11 is al beschikbaar voor 99 euro, voor meerdere gebruikers is er Connect SEND en Connect All die respectievelijk 1199 euro en 2999 euro kosten.

Wat mij opvalt is dat de e-book publicaties vaak saai zijn, dat ze niet uitnodigen tot verder lezen, nog te weinig gebruik maken van alle mogelijkheden van de hardware en zeker niet altijd foutloos werken. Misschien waren de verwachtingen te hoog gespannen, gingen uitgevers in het begin voor het snelle geld of wilde ze gewoon de eerste zijn. En misschien waren er gewoon nog niet genoeg producenten die e-publicaties maken vanuit de mogelijkheden die dit nieuwe medium. Die productenten kijken nu voor zich zelf of voor hun opdrachtgever naar business modellen die geld op kunnen leveren en ook dat is net als voor gedrukte media niet makkelijk.

Een wereld van mogelijkheden

Wie probeert een e-Publicatie op te zetten ontdekt dat hij een elektronische doos van Pandora opend. Naast de basis elementen van ons vak, letters, lijnen, afbeeldingen en foto’s zitten daar bewegende beelden en geluid in die dynamiek aan een publicatie geven maar ook de lezer kunnen afleiden. De mogelijkheid om te zoomen maken een leesbril overbodig en brengt details naar voren. Al deze elementen zijn interactief waardoor van het ene element naar een ander binnen of buiten de publicatie gestapt kan worden. Dat navigeren binnen een publicatie is onderwerp van veel discussies en zal een aparte discipline worden. Het leren van al die mogelijkheden kost tijd en een juiste toepassing van die mogelijkheden vraagt een nieuwe soort creativiteit. De eerste aarzelende schreden gezet grote Internationale spelers zoals Condé-Nast met Glamour, Style, Vogue en Wired maar ook kleine Nederlandse uitgevers zoals ThreePublishers met D-Zone geven wel aan dat onze industrie goed op weg is om al die mogelijkheden te benutten maar er is nog een lange we te gaan.

Geld verdienen met e-Pub’s

Zoals een van de meest bewierookte iPad tijdschriften, het Amerikaanse Wired heeft bewezen is het niet gemakkelijk om geld te verdienen met e-Publicaties. Werden van de eerste editie nog meer dan 100.000 exemplaren verkocht nu is dat gedaald tot rond de 20.000 per uitgave. Het lijkt er op dat alleen een combinatie van bestaande papieren media en e-Pub’s succesvol kan zijn. De e-Pub heeft dan een vliegende start door de naamsbekendheid van de papieren versie, voor adverteerders is de mediamix aantrekkelijk en lezers die niet beschikken over een geschikte e-reader kunnen gewoon de papieren versie kopen. Het vinden van een business model dat geld oplevert is dus niet gemakkelijk. Ook het prestige project van multimiljonair Richard Branson met de toepasselijke naam Project wordt na aanvankelijk voor 2,95 euro aangeboden wordt nu gratis geleverd. Dat zal wel mogelijk zijn door verandering van het oorspronkelijke business model, een editie wordt nu volledig betaald door adverteerders. Dat is ook het geval bij de herintroductie van het Amerikaanse kookblad Gourmet van Condé-Nast dat nu alleen electronisch verschijnt en hoog in de top 100 iPad Apps staat. Courmet is daarmee niet alleen een voorbeeld van hoe met e-Pub’s geld verdient kan worden maar ook hoe met uitstekende fotografie, goede content en een creatieve vormgeving een verliesgevende papieren uitgave nieuw digitaal leven in geblazen kan worden.

Drukkers hebben een voorsprong

Van alle partijen die zich op de groeiende markt van e-Pub storten hebben grafische bedrijven een voorsprong. Niet alleen weten ze om te gaan met de basis elementen van publicaties maar ze beschikken al over de infrastructuur om grote digitale files te verwerken en hebben programmatuur en apparatuur om beelden te vast te leggen, te bewerken, pagina’s op te maken en publicaties samen te stellen. Extra investering zijn dan wel nodig voornamelijk in kennis maar ook in aanvullende programmatuur.

Die investeren in kennis en programmatuur heeft een belangrijke drijfveer. De combinatie van gedrukte media en electronisch uitgeven is ongetwijfeld de toekomst van de communicatie industrie. Hergebruik van informatie, het kunnen kiezen voor het snelste, goedkoopste of beste medium spreek elke opdrachtgever aan en het is goed om daar in het voortouw te nemen.

Bijna alle gereedschappen in huis

Drukkers die de Adobe Creative Suite 5 gebruiken hebben daarmee al de belangrijkste programmatuur in huis om e-Pubs te maken. Met applicaties zoals WoodWing´s Digital Magazine Tools of de als beta nog gratis te downloaden Adobe Digital Publishing Suite kunnen Adobe InDesign documenten omgezet worden in interactieve e-Pub’s voor de Adobe Digital Content Viewer. Een gratis applicatie die het mogelijke maakt om de e-Pub’s te lezen op de iPad, Android tablets en smartphones en via Adobe AIR ook voor desktop computers en laptops.

Ook voor QuarkXpress gebruikers, dat zijn er meer dan Adobe ons doet geloven, is er een applicatie om rechtstreeks vanuit Quark een iPad publicatie of App te maken. De Quark iPad Publishing Service maakt via het web een publicatie panklaar voor de Apple App Store. Met gratis Xtensions kunnen Quark 8.5 gebruikers in documenten elementen interactief maken en geluid of video invoegen. De op deze manier verrijkte documenten worden omgezet in zogenaamde Issue files die geschikt zijn voor publicatie op de iPad. Deze Quark web-based service heeft gereedschappen om App’s en publicaties overal waar een internetverbinding is aan te bieden, te veranderen, te publiceren en bij te houden.

Digitaal in register is niet eenvoudig

Gedrukte informatie heeft niet alleen de laagste leesdrempel en de snelste toegankelijkheid maar ook het voordeel dat controleren van paginering en register een simpele visuele opdracht is. Voor e-Pubs is dat wat complexer. Je moet voor controle niet alleen beschikken over de originele publicatie en de reader die waarvoor deze bestemd is maar omdat digitale informatie meer dimensie heeft moet je het navigeren niet alleen vooruit maar ook achteruit volgen. Dat beging bij de twee manieren van scrollen, horizontaal en verticaal. Hoe je aan de lezer aan kunt geven welke informatie er nog meer te zien en hoe hij weer terug naar de basis pagina kan is op te lossen met een pijltje of een andere visuele markering. Bij het inschakelen van extra media zoals een fotogallerij, een video of het switchen naar een website wordt het ingewikkelder en kost het nog meer tijd. Digitaal in register is dus niet eenvoudig. Hier zie je ook de meest storend fouten in e-Pub’s. Fouten waardoor een lezer af kan haken. Het maken van een succes volle e-Pub is dus een vak, een vak dat voor grafici makkelijker te leren is dan voor nieuwkomers die helemaal van voren moeten beginnen.

Papierloze maatschappij nog niet gearriveerd

Het afgelopen jaar werd er een nieuwe hype zichtbaar: papierloos werken. Minister De Jager liep hiermee voorop toen hij de Miljoenennota in 2012 aanbood op de iPad. Andere overheidsorganen volgden al snel: duizenden gemeenten gaven hun ambtenaren een tablet. Dat past in het digitaliseringsproces die de overheid heeft ingevoerd. En niet alleen overheden zijn bezig met digitaliseren. Kantoren pretenderen graag een zogenaamd ‘papierloos kantoor’ te zijn. Lekker hip, passend bij die andere hype van ‘Het Nieuwe Werken’. Maar wat blijft er in de praktijk overeind van de intentie papierloos te werken?

De gedachte achter het papierloze werken is simpel: wie digitaal werkt zal kosten besparen op papier. Een simpele redenering. Te simpel, blijkt in sommige gevallen. Want wie heeft nu echt zicht op de digitale kostenstroom? Zo geeft Micheal Makin, CEO van Printing Industries of America, aan dat een geprinte pagina minder belasting geeft op het milieu dan een digitale pagina. Bovendien is zo’n geprint velletje papier door middel van recycling opnieuw in te zetten. En wat te denken van die kostbare verspilde arbeidsminuten van werknemers die online hun Facebook updaten of spelletjes spelen? Nog maar niet gesproken over de wens van veel mensen om hun documenten gewoonweg liever nog te printen.

Papier versus digitaal
Het laatste blijkt een belangrijke overweging. Veel mensen lezen hun documenten liever nog van papier. De lees- en bewaarfunctie geven voor velen nog de doorslag om iets te printen. Zelfs de zogenaamde huidige digitale generatie geeft vaak nog aan voorkeur te geven aan printen. In september 2013 publiceert het tijdschrift ‘College & Research Libraries’ bijvoorbeeld een onderzoek waaruit blijkt dat Amerikaanse studenten die serieus moeten lezen voor hun studie dit liever van papier doen dan van een e-reader, tablet of een ander scherm. Vorig jaar kwam Bookboon tot dezelfde conclusie voor Nederlandse studenten.

Papierloos kantoor
Die voorkeuren blijken niet veel anders in het bedrijfsleven. Er wordt wereldwijd wel minder geprint dan voorheen, maar papierloos werken is nog lang niet in zicht. De International Data Corporation (IDC) geeft in juli 2013 aan dat het wereldwijde printvolume in 2012 met 1,5 procent daalde ten opzichte van 2011. Zij voorspellen dat het papierverbruik de komende jaren stabiel zal blijven. Uit een onderzoek van printgigant Epson blijkt zelfs een tegengestelde beweging. Zij verwachten dat bedrijven in 2014 zelfs méér gaan printen. Zij voerden hun onderzoek uit onder 500 Europese MKB-dienstverleners.

Trends in printen
Uiteraard heeft de digitalisering wel gevolgen voor printen. Het gaat zelfs hand in hand met printen. Zo is er een stijgende lijn te zien in mobiel printen. Het onderzoek van IDC laat zien dat printen via mobiele apparaten per jaar toeneemt. In 2015 zullen circa de helft van de mobiele gebruikers hun documenten via de smartphone of tablet op kantoor printen. Dat geldt vooral voor de ontwikkelde markten, waarin doorgaans het meest gepoogd wordt minder te printen. De grootste groei in het printvolume is dan ook te vinden in de opkomende markten. Azië (exclusief Japan) speelt een grote rol hierin met een jaarlijkse groei van tien procent, gevolgd door Latijns-Amerika met 6,7 procent. De printerfabrikant die hierbij de meeste winst boekt is HP. Zij hebben de grootste positie in de printmarkt, gevolgd door Canon en Xerox. Printen op zwart-wit laserprinters blijft het grootste marktaandeel behouden.

Kritische noot
Een papierloze maatschappij is voorlopig dus nog een sprookje. Toch is een kritische noot wel op zijn plek als we kijken naar de voortdurende voorkeur voor papier. Er valt namelijk wel te besparen met papier, zowel in kosten als voor het milieu. Een gedegen printprogramma voor het kantoor zou dan ook het uitgangspunt moeten zijn. Te letten valt op enkel- of dubbelzijdig printen, hergebruik van velletjes papier, printen in kleur of zwart-wit of beter afwegen of het document ook daadwerkelijk nut heeft als printje. Met die overwegingen in gedachte kan je met een geruster hart die bekende druk op de printknop geven.

Kodak is een wereldwijd begrip. Niet voor niets bestaat de uitdrukking ‘een kodak moment’  om aan te geven dat een bijzonder beeld of unieke gebeurtenis op de camera vastgelegd (had) moet(en) worden. Maar het eens zo grote Kodak heeft het de afgelopen tijd moeilijk gehad. Begin 2012 raakte het Amerikaanse concern in een Chapter 11-situatie, waarna hard is gezocht naar een financiële oplossing om het bedrijf weer gezond te krijgen. En die oplossing is nu eindelijk gevonden.