De digitale revolutie van drupa 1990 versus de dominantie van digitaal op drupa 2016

Rob van den Braak/07/04/2016/productie innovatie

Op drupa 1990 was alles digitaal, van de nieuwe generatie scanners tot de bediening van geautomatiseerde offsetpersen. Linotype was één van de voorbeelden van de pre-press digitalisering die op gang was gekomen. Met zijn LinoColor en Systeem 1000 leek Linotype de wereld te gaan veroveren. De pre-press fabrikant Scitex liet met zijn kostbare en trage Iris Proofprinter zien wat toekomst van digitaal proofing ging worden. Op de AM International stand kon ik bezoekers vol trots de AM Graphic Text Organiser laten zien, een op UNIX gebaseerde supercomputer met beeldscherm en muis waarmee pagina’s interactief opgemaakt konden worden. De AM GTO werd net als de LinoColor en de Iris geen succes, ze werden ingehaald door Desk Top Publishing. AM International had nog een primeur op drupa 1990. Het toonde één van de eerste digitale drukpersen, de AM ElectroPress. Dat was een liquid toner rotatie pers voor de productie van boeken. Deze monochrome digitale pers werkte perfect, helaas waren er nog geen digitale front ends die krachtig genoeg waren om hem aan te sturen.

Dat al deze nieuwe digitale ontwikkelingen niet direct een succes werden lag niet alleen aan technische onvolkomenheden, de gemiddelde drukker was er gewoon nog niet aan toe. Hij investeerde liever in ijzer en had ook zijn pre-press en zijn digitale workflow nog niet in orde, en dat bleef nog jaren zo.

De digitale revolutie begon op drupa 1990

DTP, laserprinters, filmbelichters, betaalbare vlakbedscanners waren op drupa 1990 de voorboden van de digitale revolutie die de grafische industrie te wachten stond. Quark toonde versie 3.3 van zijn opmaakprogramma Xpress, dat zouden we nu een disrupting technology noemen. Met Extensions konden ontwikkelaars mogelijkheden toevoegen aan XPress, zoals typografische verfijningen en het maken van verlooptinten. Mogelijkheden die DTP een concurrent maakt voor de traditionele pre-press systemen. En DTP groeide na 1990 snel dankzij de Apple Macintosh FX, de krachtige vervanging van de Mac SE. Een desktop computer die met een apart beeldscherm een perfect werkstation was voor menig grafisch bedrijf. De relatief lage investering en de snelle leercurve van DTP programma’s verleidden veel bedrijven tot de aanschaf van een Apple computer. Computers die steeds krachtiger werden en die voorzien konden worden van steeds betere en grotere beeldschermen waarvan de kleurweergaven goed genoeg werden voor grafische toepassingen.

Ook de sterk verbeterde beeldkwaliteit van Postscript filmbelichters die dankzij nieuwe rastertechnieken zoals HQS en FM, het moiré probleem oplosten stonden aan de basis van de digitale revolutie die zich op drupa 1990 aankondigde. Die ervaring met rastertechnieken wordt nu gebruikt om digitale persen de perfecte afdrukkwaliteit te geven die we nu vanzelfsprekend vinden.

De dominantie van digitaal op drupa 2016

Volgens experts wordt drupa 2016 de Packaging drupa, en ongetwijfeld zullen offset- en digitale drukpersfabrikanten baanbrekende ontwikkelingen tonen in één van de laatste groeimarkten in onze industrie. Ontwikkelingen die de dominantie van digitaal zullen onderstrepen. Dat zullen niet alleen digitale drukpersen zijn, ook de opvolgers van de Heidelberg GTOF-S vijfkleuren pers met CPTronic als één van de eerste geautomatiseerde offsetpersen getoond op drupa 1990, gaan dat bewijzen. Offsetpersen waar elk facet van het drukproces, van aanleveren van drukparameters tot het met highspeed camera’s controleren van elke afdruk met digitale technieken, geautomatiseerd is. Daarmee wordt de keuze voor een afdruktechniek een simpele beslissing gebaseerd op twee factoren, kostprijs en levertijd. Digitale afdruktechnieken zullen nog steeds scoren als het gaat om variabele data en zeer kleine oplagen, maar offset zal dankzij digitale technieken ook de komende decennia nog een vooraanstaande rol spelen.

Rob van den Braak

Printer’s devil (1964), phototypesetter, offsetprinter, teacher of graphic techniques, salesmanager, productmanager, trade journalist, founder of BlokBoek e-zine (2011). But above all husband, father, friend and lover of life in southern Spain (since 2010).