Meer jongeren lid van bibliotheek, maar zij lenen minder

Het aantal jongeren dat lid is van een openbare bibliotheek is de afgelopen jaren gestegen. In 2013 was meer dan twee miljoen van het aantal ingeschreven leden jonger dan 18 jaar. Het aantal volwassen leden bedroeg iets meer dan 1,6 miljoen. Wel is het aantal boeken dat is uitgeleend tussen 2005 en 2013 afgenomen, voor jongeren met bijna 30 procent en voor volwassenen met ruim 40 procent.

Dat blijkt uit een analyse van CBS van cijfers over meer dan 100 jaar bibliotheekwezen. Van de jongeren in Nederland was in 2013 65 procent lid van een bibliotheek tegenover 12 procent van de volwassenen. Opvallend is dat jongeren in 2013 bijna evenveel papieren boeken leenden als volwassenen, ongeveer 38 miljoen. In 2005 leenden jongeren nog ruim 53 miljoen boeken. In dezelfde periode nam het aantal boeken dat aan volwassenen werd uitgeleend met meer dan 40 procent af; dat was in 2005 67 miljoen. In totaal daalde het aantal uitgeleende boeken in deze periode met 35 procent. Ook daalde het aantal papieren jeugdboeken in de collectie de afgelopen jaren, met ruim 8 procent. Bij de laatste meting zaten er 11,2 miljoen jeugdboeken versus 13,6 miljoen boeken voor volwassenen in de collectie.

Minder bibliotheken, minder leden
De eerste openbare bibliotheek is in 1900 opgericht in Dordrecht. Het aantal bibliotheken steeg daarna tot 542 in 2000. Vervolgens nam het aantal door schaalvergroting, samenwerkingsverbanden en fusies weer af tot 160 in 2013. Het aantal ingeschreven leden is sinds de eerste meting in 1950 door de jaren heen opgelopen van 238 000 tot ruim 4,5 miljoen midden jaren 90. Daarna daalde het aantal leden van openbare bibliotheken tot 3,8 miljoen in 2013.

Geen cijfers e-books
Sinds de eerste metingen is het aantal papieren boeken gestegen van 154.000 in 1914 tot bijna 42 miljoen begin jaren 90. Vanaf de jaren negentig is een dalende trend zichtbaar en is de collectie papieren boeken afgenomen tot 25 miljoen in 2013. Dat is een daling van meer dan 40 procent ten opzichte van 1990. Cijfers over e-books die via bibliotheken worden verspreid zijn nog niet bekend.

Boeken lenen daalt
In 1983 werden er bijna 175 miljoen boeken uitgeleend, een recordjaar volgens het CBS. In dat jaar ging een boek zo’n vijf keer per jaar over de toonbank. In 2013 was dit gezakt tot ruim drie keer per jaar. In 1983 leende een lid gemiddeld 42 boeken per jaar. Nu is dat gedaald tot gemiddeld 20 boeken per jaar. Volwassen leenden gemiddeld 18 boeken, jeugdigen ruim 23.

Grafiek en info: CBS