Nepnieuws en betalen voor online nieuws

Nederlanders maken zich, in verhouding tot andere landen, weinig zorgen over nepnieuws. In totaal maakt 30% van de Nederlanders zich zorgen over wat waar en wat niet waar is op het internet. Daarmee neemt Nederland een bijzondere positie in. Hoewel het vertrouwen in nieuws groot is, betalen Nederlanders vervolgens weinig voor online nieuws.

Het staat met afstand op de laagste plek van 37 onderzochte landen. Dat staat in de Mediamonitor en het Reuters Digital News Report voor Nederland, dat het Commissariaat voor de Media half juni publiceerde. Gemiddeld maakt 54% van de respondenten uit alle onderzochte landen zich zorgen over nepnieuws. Nederlanders geven aan zich het meeste zorgen te maken over verhalen waarin feiten worden verdraaid om een bepaald doel te bereiken of die volledig zijn verzonnen om politieke of commerciële redenen. Zij denken dat zij van alle vormen van verkeerde informatie met name slechte journalistiek tegen komen, in de vorm van feitelijke fouten, vereenvoudigde verhalen of misleidende koppen.

Groot vertrouwen in nieuwsmedia
Maar liefst 59% van de Nederlanders is het er mee eens of zeer mee eens dat je nieuws in Nederland kan vertrouwen. Dat is na Portugal en Finland, het grootste vertrouwen in Europa. Slechts 11% van de Nederlanders zegt geen vertrouwen te hebben in de nieuwsmedia. Ten opzichte van andere Europese landen is dat de laagste score. Het meeste vertrouwen geniet de NOS, gevolgd door RTL Nieuws en NU.nl. Daarna volgen de landelijke kranten.

Betalen voor online nieuws
Hoewel het vertrouwen in nieuws groot is, blijkt uit het rapport dat Nederlanders niet bereid zijn om online voor nieuwsitems te betalen. Slechts 13% van de Nederlanders heeft het afgelopen jaar betaald om online nieuws te kunnen lezen of bekijken. Van de ondervraagden die in 2018 niet hebben betaald, geeft 60% aan het zeer onwaarschijnlijk te vinden de komende twaalf maanden wel voor online berichtgeving te gaan betalen. Dat is een daling ten opzichte van 2017. Toen vond bijna 80% dat zeer onwaarschijnlijk. De bereidheid om voor online berichtgeving te gaan betalen wordt dus iets groter, maar blijft laag.

Nederlandse jeugd heeft interesse in nieuws
Uit het Reuters Digital News Report blijkt ook dat Nederlandse jongeren (18-24 jaar) interesse heeft in nieuws. 93% van de jongeren zegt geïnteresseerd te zijn in nieuws, 46% zelfs zeer geïnteresseerd. Ook in politiek nieuws is 65% van hen geïnteresseerd. Anders dan oudere generaties gebruiken ze niet de traditionele offline media, maar online nieuwsmedia. Via sociale media komt weliswaar 45% van de jongeren nieuws tegen, maar ze zijn daar wel bijzonder kritisch over. Meer dan de helft vindt dat je nieuws op sociale media niet kunt vertrouwen. De voornaamste toegang tot nieuws is voor jongeren dan ook een nieuwswebsite of -app (36%) en niet sociale media (26%), want jongeren hebben in redactionele media veel meer vertrouwen. Alleen het besef dat betrouwbaar nieuws ook moet worden gefinancierd, is onvoldoende aanwezig. De bereidheid om volgend jaar voor online nieuws te betalen is veel lager dan de bereidheid om reclame met een adblocker te weren.

Bron: Commissariaat van de Media