Waar zijn de grafische gazellen?

Ik moet toegeven, sinds ik “Straffe Madammen”, opgericht door Elke Jeurissen, heb leren kennen, kijk ik vaker rond op meetings, in bedrijven, of op seminars, om te zien of ik nog andere dames spot. Meestal zijn we niet met veel. Zijn we echt in de minderheid? Zijn de andere dames niet geïnteresseerd? Of krijgen ze geen kans…

In cijfers
In aantal moeten we niet onderdoen voor de mannen. We vormen 50% van de wereldbevolking. Dat is dus alvast netjes verdeeld. Dan loopt het echter fout met onze scores. We vormen:
5% van de regeringsleiders
10% van het wereldinkomen
75% van de mensen in armoede
66% van de ongeletterden

In praktijk
Gelden die cijfers ook voor mijn – grafische – leefwereld? Ja hoor!
Eind januari jongstleden werd ik met mijn neus op de feiten gedrukt op het “VIGC trapt af”-event: 70 aanwezigen, waarvan vier dames (één spreker inbegrepen): 5% dus. Waarom zijn er zo weinig ondernemende dames in de grafische sector?

Zijn we onbekwaam?
Integendeel! Een studie van McKinsey & Company “Women Matter” uit 2014 zegt het volgende over de gelijkheid van vrouwen in economie:
“Women’s economic equality is good for business. Companies greatly benefit from increasing leadership opportunities for women, which is shown to increase organizational effectiveness. It is estimated that companies with three or more women in senior management functions score higher in all dimensions of organizational effectiveness.”
Het werd bewezen dat bedrijven met vrouwen aan het roer meer winst maken dan bedrijven met een exclusief mannelijk bestuur. Aan onze kwaliteiten zal het dus niet liggen.

Is het onze familiale situatie?
Die factor lijkt alleszins een grote boosdoener. Vrouwen bevinden zich nog steeds in de “zorgende” rol, waardoor je aan zou nemen dat vrouwen hun gezin verkiezen boven hun carrière. Vanuit het management wordt ook makkelijker een man aangenomen voor een sleutelfunctie, omdat die niet op bevallingsverlof gaat of een parttime job vraagt zodra hun gezin uitbreidt. 1/3 van de vrouwen met een managementfunctie heeft kinderen tegenover 2/3 van de mannen.
Aan de andere kant tonen cijfers echter aan, dat “moeder worden” niet noodzakelijk de enige schuldige is. Zo kunnen Deense mannen en vrouwen een jaar betaald verlof onderling verdelen als ze kinderen krijgen. En toch is slechts een 30% van alle managers daar vrouwelijk.

Zijn het dan de noden van de business?
Als grafisch vormgever moet je af en toe een flink ’tandje bijsteken.’ Scherpe deadlines trekken zich niets aan van zieke kinderen, echtgenoten in files of andere familiale noodgevallen. Het zou me verbazen mocht het daaraan liggen. Je vindt die nijpende deadlines toch ook in andere sectoren?

Wat is er dan aan de hand?
Het goeie nieuws is: die grafische gazellen zijn er wel degelijk! In de VS zijn maar liefst 54% van de designers vrouwen! YES! In de UK zijn 70% van de studenten grafisch ontwerp vrouwelijk. Geweldig! De Nike-swoosh werd in 1971 door een vrouwenhand ontworpen, en Susan Kare zit achter heel wat van de originele Apple interface elementen. En toch… geraak ik niet van het gevoel verlost, dat er iets niet in evenwicht is.
11% van de creative directors is vrouwelijk in de UK.
13 vrouwen in de top 100 “designerati” van “The Drums” (2015, UK)
In de UK beslist in 80% van de gevallen de vrouw over de aankoop, terwijl in “advertising” 83% van de creatieven mannelijk is. Wat een gemiste kans!

Zijn het de mannen?
Er wordt minder over vrouwelijke topontwerpers geschreven. In “the Dictionary of Graphic Design and Designers”, welke de periode vanaf 1840 tot nu behandelt, worden slechts 25 vrouwen vernoemd op een totaal van 357 ontwerpers (7%).
“Men writing about other men”, weet je wel.

Anno 2018 zitten er nog heel wat knappe ontwerpsters gevangen onder het glazen plafond. De typische rolverdeling die de vrouw bombardeert tot zorggever, zal er echt aan moeten geloven als we meer vrouwen in leidinggevende functies willen zien. De “huisman” doet nu nog te vaak de wenkbrauwen fronsen. Awareness creëren blijft noodzakelijk. Er moeten meer vrouwelijke rolmodellen worden aangevoerd. Alleen zo vindt de schaal een gezond evenwicht. Ongetwijfeld een win-win-situatie op alle gebied.

Ligt het echt alleen aan de mannen?
Zeer zeker niet. Er is nog een hele grote verantwoordelijke… Wij vrouwen zelf!
Sheryl Sandberg (COO van Facebook) omschrijft het heel helder in haar TedTalk “Why we have too few women leaders.” (Echt een eye opener dames: bekijk dit!)
We cijferen ons te vaak weg. Bij meetings moeten we onszelf mee aan de tafel durven zetten. Zelf onze stem belangrijk genoeg vinden om ze te laten horen. Ook als we als spreker gevraagd worden, moeten we ons over onze schroom zetten, en de kans met beide handen grijpen. We doen dat te weinig!
We moeten af van die bescheidenheid. We komen er nergens mee! Mannen springen zonder veel gêne op tafel om hun succes te claimen. Vrouwen noemen hun succes “geluk hebben” of ze laten een collega delen in de eer. Zelden steken ze de pluimen op hun eigen hoed. Wie krijgt de promotie? Over wie schrijft men? Niet over hen, dat is zeker.
We moeten meer moeite doen om onze eigen promotiemachine te laten draaien. Te vaak gaan we gewoon door met business as usual na een succes. We moeten dit meer in de verf zetten. Hoe kan iemand anders weten wat we bereikt hebben? De wereld bestaat niet uit helderzienden.
Het zit in onze vrouwelijke aard om onszelf te onderschatten. Mannen denken veel sneller dat ze iets kunnen of goed gedaan hebben. Vrouwen twijfelen, zijn bang om de uitdaging aan te gaan. Die promotie? We hebben niet ALLE skills, dus we solliciteren niet. Mannen hebben er 6 van de 10 en solliciteren wel.
We houden ons in. We willen kinderen en een gezin, dus we halen onze voet al van het gaspedaal van onze carrière vooraleer dat gezin er effectief is.
‘Queen bee‘-syndroom. Als we dan eindelijk een plek bemachtigd hebben aan de top, zijn de meeste vrouwen niet snel geneigd om gendergenoten op de ladder te helpen uit angst voor concurrentie. Succesvolle vrouwen in een typisch mannelijke omgeving zijn vaak nog harder voor andere vrouwen dan mannen.
De perceptie. Een man die weet wat hij wil, is iemand met karakter. Een vrouw met dezelfde karakteristieken wordt makkelijk omschreven als bazig, onaangenaam, een bitch.

Toch is er hoop!
Meer vrouwen zoeken èn vinden hun eigen weg. “Women have created, perhaps inadvertently, a parallel industry of accessible talent. Many practice as independent designers operating out of their homes or sole proprietors of small firms often with one or two assistants.” Moira Cullen: “Dat kan ik volledig beamen.” Sinds januari 2017 werd mijn bijberoep een volwaardige eenmanszaak. Meer en meer zie ik in mijn omgeving andere vrouwen ook de kaart van het ondernemerschap trekken. We kiezen voor onze eigen klanten, onze eigen spelregels en gaan op zoek naar waardering, zonder daarvoor te rekenen op een werkgever. De tijdgeest begint te veranderen. Wij beginnen te veranderen. We stoppen met onszelf in een hoek te zetten en pakken ons lot zelf in handen. Margaret Thatcher stelde het destijds al vast in de politiek: “In politics if you want anything said, ask a man. If you want anything done, ask a woman.” Ach ja… Thatcher was bazig zeker?

Auteur Jill Geens